Định chế tài chính là gì? Định chế tài chính là khái niệm được quy định để kiểm soát nguồn cung tiền và bảo vệ người tiêu dùng. Hãy cùng MISA SME tìm hiểu bài viết dưới đây để hiểu rõ hơn về khái niệm định chế tài chính.
1. Định chế tài chính là gì?
Định chế tài chính là bất kỳ tổ chức nào có thể thực hiện kinh doanh một hoặc nhiều hoạt động, bao gồm cho vay, nhận tiền gửi, thuê mua tài chính, chuyển tiền hay giá trị; bảo lãnh và cam kết tài chính; phát hành và quản lý các phương tiện thanh toán; tham gia phát hành chứng khoán; kinh doanh ngoại hối, các công cụ thị trường tiền tệ, chứng khoán có thể chuyển nhượng; quản lý danh mục đầu tư của cá nhân, tập thể; quản lý tiền mặt hoặc chứng khoán thanh khoản thay mặt cho cá nhân hay tập thể khác; đầu tư, quản lý vốn hoặc tiền đại diện cho cá nhân, tập thể khác; đổi tiền; bảo hiểm nhân thọ và bảo hiểm liên quan đến các khoản đầu tư khác.
2. Vai trò của định chế tài chính đối với nền kinh tế
Các tổ chức tài chính đóng một vai trò then chốt trong nền kinh tế với một số chức năng quan trọng:
- Kiểm soát nguồn cung tiền trong nền kinh tế: Các định chế tài chính là tổ chức trung gian quan trọng, đảm bảo việc chuyển tiền từ nhà đầu tư đến doanh nghiệp diễn ra một cách trơn tru, hỗ trợ kiểm soát và duy trì sự ổn định của dòng tiền trong nền kinh tế.
- Hạn chế rủi ro cho các nhà đầu tư: Sự đa dạng hóa các tổ chức định chế tài chính lớn đã tạo ra nhiều sản phẩm, dịch vụ định chế tài chính. Điều này giúp giảm thiểu rủi ro cho các nhà đầu tư, bởi nguồn tiền sẽ được phân bổ vào nhiều tài sản khác nhau và việc đầu tư sẽ an toàn hơn.
- Tiết kiệm chi phí giao dịch: Các định chế tài chính cung cấp các dịch vụ giao dịch chuyên nghiệp, giúp nhà đầu tư tiết kiệm các khoản phí liên quan đến đầu tư.
- Tạo cơ chế thanh toán hiệu quả: Ngân hàng thương mại là một trong các định chế tài chính cung cấp các phương thức thanh toán hiệu quả cho các giao dịch kinh doanh và cá nhân. Điều này giúp thị trường hoạt động nhanh chóng và hiệu quả hơn, đồng thời giúp giảm thời gian và rủi ro trong thanh toán và giao dịch.
Như vậy, những chức năng này của các định chế tài chính có vai trò quan trọng trong việc duy trì và phát triển nền kinh tế.
3. Phân loại định chế tài chính
Định chế tài chính được phân loại thành hai nhóm chính, bao gồm định chế tài chính trung gian và định chế tài chính bán trung gian:
- Định chế tài chính trung gian: Định chế tài chính trung gian đóng vai trò kết nối giữa nguồn cung cấp vốn và nguồn cầu vốn. Định chế tài chính trung gian hoạt động như nhà đầu tư trung gian, tạo điều kiện để người vay và người cho vay gặp nhau thông qua mua bán tài sản tài chính. Các định chế tài chính trung gian bao gồm: ngân hàng thương mại, quỹ trợ cấp, công ty bảo hiểm, công ty tài chính và nhiều tổ chức khác.
- Định chế tài chính bán trung gian: Đây là nhóm các tổ chức nằm ở vị trí trung gian giữa nguồn cung cấp vốn và nguồn cầu vốn và hoạt động như các nhà môi giới. Nhóm này không tạo ra tài sản tài chính mà đóng vai trò tạo ra sự tiếp xúc giữa nguồn cung cấp và nguồn cầu vốn, đồng thời thực hiện việc chuyển tài sản tài chính từ bên bán đến bên mua. Các định chế tài chính bán trung gian bao gồm: công ty chứng khoán, ngân hàng đầu tư…
4. Các định chế tài chính theo quy định của pháp luật
4.1. Ngân hàng trung ương
Ngân hàng trung ương đóng vai trò quản lý và giám sát hoạt động của tất cả các ngân hàng khác. Các tổ chức tài chính và ngân hàng thương mại sẽ làm việc trực tiếp với ngân hàng trung ương để cung cấp sản phẩm và dịch vụ cho người tiêu dùng.
4.2. Ngân hàng thương mại
Ngân hàng thương mại là các tổ chức tài chính mà cá nhân và doanh nghiệp làm việc trực tiếp để sử dụng các sản phẩm và dịch vụ. Hiện nay, các ngân hàng thương mại thường cung cấp tài khoản tiền gửi, dịch vụ cho vay và tư vấn tài chính cho cả hai loại khách hàng này. Các sản phẩm được cung cấp tại các ngân hàng thương mại hay các ngân hàng bán lẻ bao gồm: Chứng chỉ tiền gửi, tài khoản séc và tiết kiệm, thẻ tín dụng và tài khoản ngân hàng kinh doanh, các khoản vay cá nhân và thế chấp.
4.3. Liên hiệp tín dụng
Liên hiệp tín dụng là tổ chức hợp tác thuộc sở hữu chung của các thành viên và hoạt động không vì mục tiêu lợi nhuận. Lợi nhuận từ hoạt động của liên hiệp tín dụng được chia sẻ giữa các thành viên và không được phân phối ra bên ngoài tổ chức. Liên hiệp tín dụng phục vụ các đối tượng cụ thể theo lĩnh vực là thành viên của tổ chức, ví dụ như giáo viên, quân nhân…
4.4. Ngân hàng và công ty đầu tư
Ngân hàng đầu tư không tiếp nhận tiền gửi mà thay vào đó sẽ giúp cá nhân và doanh nghiệp huy động vốn thông qua việc phát hành chứng khoán. Các công ty đầu tư (thường được gọi là các công ty quỹ tương hỗ) sẽ huy động tiền từ các nhà đầu tư cá nhân và các thể chế khác để cung cấp cho họ quyền tham gia vào thị trường chứng khoán.
4.5. Công ty môi giới
Công ty môi giới giúp cá nhân và tổ chức trong quá trình mua bán chứng khoán với các nhà đầu tư khác. Khách hàng của các công ty môi giới có thể đặt các giao dịch trái phiếu, cổ phiếu, quỹ tương hỗ, quỹ giao dịch ngoại hối và một số khoản đầu tư thay thế.
4.6. Công ty bảo hiểm
Công ty bảo hiểm giúp chuyển đổi rủi ro và mất mát của khách hàng thành tài sản tài chính. Các cá nhân và tổ chức sử dụng sản phẩm và dịch vụ của công ty bảo hiểm để bảo vệ tài sản trong trường hợp gặp tai nạn, thiên tai và các sự kiện bất khả kháng khác.
4.7. Hiệp hội tiết kiệm và cho vay
Hiệp hội tiết kiệm và cho vay là các tổ chức tài chính hoạt động dựa trên việc nắm giữ cổ phần lẫn nhau và thường không cho vay quá 20% tổng số tiền cho vay cho các doanh nghiệp thuộc danh mục các hiệp hội tiết kiệm và cho vay cung cấp. Đối tượng chính của hiệp hội tiết kiệm và cho vay là các cá nhân đối với các tài khoản tiền gửi, cho vay thế chấp và các khoản cho vay cá nhân.
Trên đây là các nội dung liên quan đến định chế tài chính là gì và các mô hình định chế tài chính theo quy định pháp luật, hi vọng sẽ giúp bạn đọc hiểu hơn về khái niệm này.
>> Xem Thêm: Phần mềm kế toán phổ biến nhất MISA SME
0904 885 833
https://www.misa.vn/
