Không chỉ lao động tay chân, công việc của những “con cáo già phố Wall” cũng bị máy tính đe dọa

Vào thời kỳ đỉnh cao của mình vào năm 2000, bộ phận kinh doanh cổ phiếu bằng tiền mặt tại trụ sở chính của Goldman Sachs ở New York phải tuyển đến 600 trader (người giao dịch), để tham gia mua bán các loại cổ phiếu theo yêu cầu từ các khách hàng lớn của ngân hàng đầu tư này. Ngày nay, cả bộ phận đó chỉ còn lại có 2 nhà giao dịch cổ phiếu.

Các chương trình giao dịch tự động đã chiếm lĩnh gần hết những phần việc còn lại, và hỗ trợ cho chúng là 200 kỹ sư máy tính. Các nghiệp vụ trong ngành giao dịch tài chính, nơi tưởng chừng như an toàn cho công việc của con người, cũng đang bị sự tự động hóa đe dọa.

Tất cả những điều kỳ lạ này đã được Marty Chavez, phó giám đốc tài chính và cũng là cựu giám đốc công nghệ thông tin (CIO) của ngân hàng, giải thích cho các khán giả tại hội thảo về tác động của máy tính đến hoạt động kinh tế do Học viện về Ứng dụng khoa học máy tính của Harvard tổ chức vào tháng trước.

Xu thế mới tại trung tâm tài chính của thế giới

Thay thế các nhà giao dịch của mình tại New York chỉ là một ví dụ về sự chuyển dịch của Goldman Sachs cũng như tại ngày càng nhiều các hãng tài chính khác ở phố Wall. Xu thế này vốn đã bắt đầu với sự gia tăng của việc vi tính hóa trong giao dịch tài chính, nhưng quá trình này đã được tăng tốc từ 5 năm nay khi tiến vào sâu hơn các lĩnh vực tài chính do con người thống trị trước đây.

Theo ông Chavez, trong khi cổ phiếu đã tiến xa theo xu thế này, các lĩnh vực khác của giao dịch tài chính như tiền tệ hay thậm chí cả những hoạt động kinh doanh như ngân hàng đầu tư cũng đang chuyển dần theo hướng tự động hóa.

Theo Coalition, hãng nghiên cứu tại Anh chuyên theo dõi ngành công nghiệp, ngày nay gần 45% số lượng giao dịch được thực hiện bằng điện tử. Bên cạnh các nhân viên làm công việc văn phòng, những chiếc máy tính tại Phố Wall cũng đang thay thế rất nhiều các nhân viên được trả lương cao, những người từng được coi là các “Ông chủ của vũ trụ” ( Master of the Universe) tại phố Wall.

Cũng theo Coalition, thu nhập trung bình cho các nhân viên trong lĩnh vực bán hàng, giao dịch và nghiên cứu tài chính tại 12 ngân hàng đầu tư lớn nhất toàn cầu là khoảng 500.000 USD mỗi năm, bao gồm cả lương và thường. Theo Amrit Shahani, người đứng đầu bộ phận nghiên cứu tại Coalition, 75% thu nhập của phố Wall dành cho các nhân viên “mặt tiền” (front-end) được trả lương cao này.

Trong khi những nhân viên được trả lương cao này đang bị thay thế, thì theo ông Tom Davenport, giáo sư tại Đại học Babson, thu nhập của những người còn lại sẽ được điều chỉnh tăng lên, phản ánh sự mở rộng của quy mô nền kinh tế. “Thu nhập trả cho các giám đốc điều hành trung bình ở Goldman có thể sẽ còn lớn hơn, khi có ngày càng ít các nhân viên ở cấp thấp hơn để chia sẻ lợi nhuận.”

Xu thế này đã và đang diễn ra như thế nào

Đầu tiên, các thuật toán giao dịch phức tạp, một số còn được đi kèm với các khả năng của máy học, đã thay thế được con người khi thực hiện các giao dịch cổ phiếu ở mức giá mong muốn (vốn dễ dàng xác định được nhờ vào thị trường). Đây là điều đã xảy ra với 600 nhân viên cũ của Goldman Sachs.

Nhưng giờ, các phần mềm tự động hóa còn tìm đến với các lĩnh vực khác của việc giao dịch như tiền tệ và thị trường tương lai, những mặt hàng không được giao dịch trên một sàn chứng khoán nào đó như sàn Chứng khoán New York cho dù giá cả cũng biến động thất thường. Theo ông Shahani của Coalition, để thực hiện các loại giao dịch này, những thuật toán được thiết kế để mô phỏng giống nhất có thể những gì một nhà giao dịch sẽ làm.

Goldman Sachs đã bắt đầu tự động hóa việc giao dịch tiền tệ, và họ nhận ra một tỷ lệ phù hợp là 4 nhà giao dịch tài chính có thể được thay thế bằng một kỹ sư máy tính. Hiện tại, có khoảng 9.000 người, tương đương 1/3 số nhân viên của Goldman Sachs là các kỹ sư máy tính.

Theo ông Chavez, tiếp theo sẽ là quá trình tự động hóa trong các tác vụ của ngân hàng đầu tư, những công việc theo truyền thống sẽ tập trung vào các kỹ năng của con người như nghệ thuật bán hàng và xây dựng các mối quan hệ. Cho dù các “rainmaker” (người tạo mưa – cách gọi khác của những nhân viên bán hàng xuất sắc) đó sẽ không bị thay thế hoàn toàn, nhưng Goldman đã vạch ra 146 bước riêng biệt khi tiến hành IPO một cổ phiếu (phát hành cổ phiếu lần đầu ra công chúng), và theo ông Chavez, nhiều công đoạn trong đó đang “van xin để được tự động hóa”.

Giảm được số lượng những người làm các nghiệp vụ của ngân hàng đầu tư sẽ tiết kiệm một khoản chi phí khổng lồ cho hãng tài chính này. Theo Coalition, các nhân viên của ngân hàng đầu tư hoạt động trong lĩnh vực sáp nhập và mua bán doanh nghiệp tại các ngân hàng lớn như Goldman có thu nhập trung bình 700.000 USD mỗi năm, và trong một năm kinh doanh thuận lợi, họ có thể còn kiếm được nhiều hơn thế.

Một xu thế còn tiếp diễn trong tương lai

Bản thân Chavez là một ví dụ cho sự gia tăng vai trò của công nghệ tại Goldman Sachs. Với vai trò là cựu CIO của ngân hàng, nhưng thành thạo về quản trị rủi ro đã khiến ông phù hợp với nhiệm vụ của một CFO, một chức vụ thường được nắm giữ bởi các kế toán.

“Mọi thứ chúng tôi thực hiện đều đang được củng cố bằng toán học và rất nhiều phần mềm.” Ông nói với khán giả trong buổi hội thảo của Harvard vào tháng trước.

Ông Chavez còn cho biết thêm, nền tảng cho vay tiêu dùng mới của Goldman, Marcus, nhắm đến việc kết hợp với số dư thẻ tín dụng để đánh giá rủi ro của khách hàng, chạy hoàn toàn bằng phần mềm mà không có sự can thiệp của con người. Nó được phát triển như một startup nhỏ bên trong hãng và chỉ mới ra mắt được 12 tháng nay.

Nó là một mô hình mà Goldman đang tiếp tục theo đuổi, với bộ phận cho vay mua nhà ở trong rủi ro bị thay thế, và đi kèm với điều đó sẽ là có thêm nhiều không gian trống trong trụ sở tại New York của Goldman Sachs. “Với 600 nhà giao dịch đó, sẽ có rất nhiều chỗ trống ở nơi họ từng ngồi.” Ông Chavez cho biết.