Nghĩ thêm về thuế thu nhập cá nhân

(Toquoc)- Dự thảo sửa đổi và bổ sung Luật Thuế thu nhập cá nhân đang thu hút sự chú ý của nhiều giới, nhiều ngành. Bởi lẽ, thuế thu nhập song hành với nghĩa vụ và quyền lợi từng người lao động.

Theo dự thảo do Bộ Tài chính đưa ra, mức khởi điểm chịu thuế cho bản thân người nộp thuế sẽ được tăng lên 6 triệu đồng/tháng (78 triệu đồng/năm) thay mức hiện nay là 4 triệu đồng/tháng. Đồng thời, mức giảm trừ cho mỗi người phụ thuộc là 2,4 triệu đồng thay vì 1,6 triệu đồng/tháng như hiện nay. Đáng lưu ý, mức nới lỏng nhỏ giọt này chỉ được áp dụng vào năm 2014 khi luật mới có hiệu lực.

Để Luật thuế thu nhập cá nhân hài hòa và hợp lý, rõ ràng cần phải được cân nhắc thêm. Đứng trước nguy cơ lạm phát đang diễn biến khó lường, nhiều người cho rằng dự thảo Luật thuế thu nhập cá nhân vừa ra đời đã… lạc hậu. Giá trị đồng tiền của năm 2012 chắc chắn sẽ khác rất nhiều sau hai năm nữa. Đại bộ phận người lao động đều mong muốn được giảm trừ thuế thu nhập ngay bây giờ để giảm bớt khó khăn trong chi tiêu sinh hoạt thường ngày. Tuy nhiên, muốn ổn định kinh tế vĩ mô thì thuế cũng là một nguồn thu ngân sách quan trọng!

Ở một số nước mà hệ thống quản lý tài chính tương đối hoàn chỉnh, người ta tính thuế từ đồng thu nhập đầu tiên, sau đó trừ đi các chi phí phát sinh có hóa đơn, chứng từ cho người nộp thuế như chi phí đào tạo, y tế, di chuyển, mua sắm… Việt Nam chưa thể làm như thế, nên phải khoán trọn gói cho người nộp thuế và người phụ thuộc. Thế nhưng, có nhiều điều phải nghĩ thêm về thuế thu nhập cá nhân.

Bằng tinh thần công bằng và tiến bộ, thuế thu nhập cá nhân phải nhắm vào khoản tiền người lao động có thể tích lũy, chứ không phải nhắm vào khoản tiền người lao động cần thiết sử dụng. Mức chịu thuế không thể chỉ tính cơm ăn, nước uống, áo mặc hàng ngày, mà phải cộng thêm nhu cầu giải trí, nhu cầu rèn luyện. Cứ thử hình dung, một người lao động mỗi tháng không hề mua một cuốn sách để đọc, hoặc không hề tham gia chơi một môn thể thao, hoặc không hề đến rạp xem một bộ phim, thì đời sống của họ sẽ nghèo nàn đến đâu. Vậy thử hỏi, tiền mua sách, tiền xem phim, tiền chơi thể thao… làm sao trích ra từ mức chịu thuế 4 triệu hiện nay, hoặc mức chịu thuế 6 triệu cho năm 2014? Dường như, những nhà soạn thảo luật thuế thu nhập cá nhân đã quên người lao động cũng cần cơ hội để nâng cao bản thân.

Xã hội phát triển không ngừng. Trình độ của người lao động cũng phải được bồi đắp liên tục để theo kịp văn minh nhân loại, nếu không sẽ khó tránh khỏi sự đào thải khắc nghiệt. Do đó, tính thuế thu nhập không những vì người Việt Nam hôm nay, mà còn phải vì người Việt Nam ngày mai. Mức chịu thuế bên cạnh việc cùng phân tích bài toán mưu sinh tồn tại trước mắt của người lao động, còn phải tính khả năng tương lai của người lao động. Hãy nhớ, tính đến tương lai tốt đẹp hơn của người lao động cũng là tính đến tương lai tốt đẹp hơn của dân tộc!