Tạo thuận lợi cho người nộp thuế

Tờ trình về dự án luật sửa đổi, bổ sung một số điều của luật Quản lý thuế, do Bộ trưởng Tài chính Vương Đình Huệ thừa ủy quyền Thủ tướng báo cáo tại phiên họp, cho thấy có nhiều quy định mới tạo thuận lợi cho người nộp thuế theo hướng giảm chi phí, thời gian về mặt thủ tục. Chẳng hạn, thời hạn giải quyết đối với thủ tục “hoàn thuế trước, kiểm tra sau” được rút ngắn từ 15 ngày xuống còn 6 ngày, tính từ khi nhận đủ hồ sơ hoàn thuế. Hay trường hợp “kiểm tra trước, hoàn thuế sau” hồ sơ sẽ được giải quyết rút ngắn từ 60 ngày xuống còn 40 ngày làm việc; giảm thời gian giải quyết thủ tục gia hạn nộp thuế từ 5 ngày xuống 3 ngày…

Mức phạt chậm nộp thuế có thể tăng lên gấp đôi so với hiện hành – Ảnh: Ngọc Thắng

Giữ nguyên hay tăng mức phạt?

Về mức phạt đối với các trường hợp chậm nộp thuế ở các doanh nghiệp, Chính phủ nhận định các quy định hiện hành của luật Quản lý thuế (từ điều 106 – 108) là hợp lý. Ví dụ, mức xử phạt 0,05%/ngày đối với số tiền thuế chậm nộp (tương đương với 18%/năm – PV); 10% đối với tiền thuế khai thiếu; phạt từ 1 – 3 lần đối với số tiền trốn thuế… Bộ trưởng Vương Đình Huệ giải thích về bản chất, mức xử phạt 0,05%/ngày là khoản lãi chậm nộp tiền thuế, không nên coi là tiền phạt. Bởi nếu coi là khoản phạt sẽ dẫn đến hiểu nhầm một hành vi vi phạm về thuế bị xử phạt 2 lần – vừa phạt vi phạm về lỗi khai thiếu, vừa phạt vi phạm chậm nộp tiền thuế. Kinh nghiệm các nước và Công ước Kyoto cho thấy hành vi chậm nộp tiền thuế không phải là hành vi cố tình gian lận thuế nên chỉ xử lý tính lãi nộp chậm chứ không coi là biện pháp phạt”.

Thế nhưng, khi thẩm tra dự luật, thường trực Ủy ban Tài chính – Ngân sách lo ngại mức phạt như vậy sẽ dẫn tới tình trạng chây ì nợ thuế của các doanh nghiệp trong bối cảnh lãi suất vay cao, huy động vốn khó khăn như hiện nay. “Vì vậy, đề nghị sửa đổi theo hướng nâng mức phạt đối với hành vi chậm nộp tiền thuế lên mức cao hơn hiện nay (có thể quy định mức phạt 0,1%/ngày tính trên số tiền thuế chậm nộp)”, ông Phùng Quốc Hiển, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính – Ngân sách, đề xuất.

Ngoài việc đề xuất nâng mức phạt tiền thuế nộp chậm, Ủy ban Tài chính – Ngân sách đồng thời kiến nghị nâng mức xử phạt đối với hành vi khai sai dẫn đến thiếu số tiền thuế phải nộp hoặc tăng số tiền thuế được hoàn từ 10% theo quy định của luật hiện hành lên mức 20% tính trên số tiền thuế khai thuế, số tiền thuế được hoàn cao hơn. Đồng thời, đề nghị thu hẹp khung của mức phạt đối với hành vi trốn thuế với mức phạt 2 – 3 lần số tiền thuế trốn, thay vì 1 – 3 lần như hiện nay để đảm bảo tính răn đe và nâng cao hiệu quả thực thi quy định về chế tài xử phạt.

Theo nghị trình, luật sửa đổi, bổ sung một số điều của luật Quản lý thuế sẽ được Quốc hội thảo luận tại kỳ họp thứ 3 tới và dự kiến thông qua tại kỳ họp Quốc hội cuối năm nay. Hiệu lực thi hành dự kiến vào năm 2014.