Tỷ giá USD tăng: Cầu thật hay đầu cơ?

Sau hai ngày nghỉ cuối tuần, giá đôla Mỹ trên thị trường chính thức bất ngờ được các ngân hàng thương mại (ngân hàng TM) tăng mạnh giá mua bán với mức điều chỉnh lớn nhất – lên tới 40 đồng/USD. Các ngân hàng lớn và có thế mạnh về ngoại tệ như Vietcombank, BIDV, VietinBank hay Eximbank đều đồng loạt tăng giá mua vào thêm 25-40 đồng, lên mức phổ biến 21.180 – 21.190 đồng/USD, đồng thời cũng tăng giá bán ra thêm 30-35 đồng, lên mức phổ biến 21.240 – 21.245 đồng/USD. So với trần tỷ giá tối đa mà NHNN cho phép hiện nay (21.246 đồng/USD), giá bán ra cao nhất tại các ngân hàng hiện nay chỉ còn thấp hơn vẻn vẹn đúng 1 đồng cho mỗi USD.

Biến động tỷ giá trong ngày đầu tuần gây bất ngờ bởi xu hướng giảm mạnh vốn xuất hiện trong suốt các ngày cuối tuần trước và chỉ bắt đầu nóng bỏng trở lại ngay sau thời điểm Thống đốc NHNN Nguyễn Văn Bình hôm 8/6 đưa ra các đánh giá về biến động tỷ giá, trong đó bỏ ngỏ khả năng điều chỉnh tỷ giá chính thức. Trong một nhìn nhận đáng chú ý, người đứng đầu NHNN cho rằng, ngoài yếu tố tâm lý, tỷ giá tăng sát trần trong các ngày qua chủ yếu là do sự kỳ vọng của xã hội, của thị trường vào việc điều chỉnh tỷ giá của NHNN. 

Bởi theo Thống đốc Bình, NHNN vẫn chủ trương giữ ổn định tỷ giá và nếu phải điều chỉnh sẽ không quá 2% trong năm 2014. “Song nửa năm rồi mà chúng ta chưa tiến hành điều chỉnh tỷ giá và do vậy, trong xã hội cũng có kỳ vọng sẽ có điều chỉnh tỷ giá” – ông Bình cho hay.

Nhận diện các kỳ vọng trên nhưng lãnh đạo NHNN khẳng định, phân tích thị trường cho thấy các cung-cầu ngoại tệ vẫn được đảm bảo và điều kiện khách quan để buộc phải điều chỉnh tỷ giá ở thời điểm hiện nay là chưa có. Thống đốc Nguyễn Văn Bình cũng bỏ ngỏ khả năng điều chỉnh tỷ giá trong thời gian tới khi cho rằng, để có thể khuyến khích xuất khẩu và để cho giá trị tiền đồng không bị đánh giá quá cao, việc NHNN có thể xem xét việc điều chỉnh tỷ giá ở mức độ phù hợp cũng là việc xã hội hết sức quan tâm: “Chúng tôi cam kết rằng, thị trường ngoại hối của chúng ta vẫn tiếp tục ổn định từ nay đến cuối năm. Và nếu có điều chỉnh, NHNN sẽ chủ động điều chỉnh và mức điều chỉnh sẽ không quá 2%”.

Liên quan đến các biến động tỷ giá mới đây sau khi tỷ giá trên thị trường tự do tăng cao và tỷ giá của các ngân hàng cũng rục rịch tăng, Phó Thống đốc Nguyễn Phước Thanh cho rằng, không loại trừ khả năng việc một số ngân hàng nâng giá bán ngoại tệ đón đầu. Tuy nhiên theo vị này, nếu biến động tỷ giá vẫn nằm trong biên độ cho phép và không gây xáo trộn thị trường, NHNN sẽ không can thiệp. 

Còn theo góc nhìn của chuyên gia Lê Trí Hiếu, tình trạng tỷ giá biến động trong những ngày qua cho thấy yếu tố đầu cơ đang đóng vai trò khá lớn. Bởi vì trong bối cảnh tình hình kinh tế vĩ mô ổn định, nhu cầu ngoại tệ cho nhập khẩu hay trả nợ nước ngoài vẫn chưa vào giai đoạn “nóng”, chính bàn tay đầu cơ nắm bắt sự dao động về tâm lý của người dân trước những diễn biến về tình hình ở Biển Đông để tạo sóng đã khiến tỷ giá được đẩy lên cao.

TS. Nguyễn Trí Hiếu cũng đánh giá, những thông tin mà Thống đốc Nguyễn Văn Bình đưa ra trên đây sẽ làm cho tâm lý của người dân được ổn định hơn. Vị này cũng cho rằng, tỷ giá hiện tại tiếp tục biến động nhưng vẫn ở trong mức độ chưa cần điều chỉnh, song nếu tình trạng này vẫn tiếp diễn trong thời gian tới, chắc chắn NHNN sẽ có biện pháp điều chỉnh. 

Chính vì vậy, lời khuyên của TS. Hiếu đối với người dân hiện nay là không nên kinh doanh vàng và USD trong lúc này và không nên chạy theo sóng đầu cơ. Nếu như có tâm lý đầu cơ tỷ giá hay vàng trong thời điểm này chỉ có thiệt hại, vì NHNN sẽ can thiệp và điều chỉnh bất cứ lúc nào. Bởi với tỷ giá, dù ngân hàng đẩy lên kịch trần nhưng biên độ cũng chỉ 1% trong giới hạn cho phép và có điều chỉnh thì cũng không quá mức mà NHNN đã cam kết.