“Chặn” hóa đơn gian lận bằng CNTT

Cục Thuế Hà Nội đang triển khai thí điểm việc ứng dụng công nghệ thông tin (CNTT) trong đối chiếu, kiểm tra chéo hóa đơn dựa trên cơ sở bảng kê hóa đơn chứng từ dịch vụ hàng hóa mua vào, bán ra của DN kê khai trên tờ khai thuế GTGT.

Hà Nội là một trong những địa bàn “nóng” trong cả nước phải đối mặt với tình trạng gian lận, vi phạm, tội phạm về thuế do sử dụng hóa đơn bất hợp pháp. Do vậy, để phòng ngừa, phát hiện kịp thời hành vi gian lận về hóa đơn, Cục Thuế Hà Nội đã thành lập Tổ chống hành vi vi phạm hóa đơn trên địa bàn.

Theo nhận định của Cục Thuế Hà Nội, các hành vi vi phạm hóa đơn tập trung 2 nhóm: Nhóm thứ nhất là nhóm các DN cố tình in phát hành trái phép hóa đơn để trục lợi và các đối tượng sử dụng tên, mã số của các DN, làm giả dấu bán hóa đơn bất hợp pháp. Đây là nhóm đối tượng cố ý vi phạm và các hành vi vi phạm rất nguy hiểm cho công tác quản lý thuế.

Nhóm thứ hai, là nhóm các DN đang sử dụng hóa đơn bất hợp pháp để kê khai thuế GTGT đầu vào và hạch toán chi phí. Trong nhóm này có 2 dạng, một dạng là DN mua hóa đơn để hợp thức hóa hoặc nhân viên DN mua hóa đơn để hợp thức hóa các chi phí có thật và cả chi phí không có thật; dạng thứ hai là DN có mua hàng và sử dụng dịch vụ nhưng được đơn vị bán hàng cung cấp hóa đơn bất hợp pháp.

Từ kết quả nhận dạng các vi phạm về hóa đơn, Cục Thuế Hà Nội sử dụng thêm công cụ mới là ứng dụng CNTT trong việc đối chiếu, kiểm tra chéo hóa đơn nhằm cảnh báo đến các DN để ngăn ngừa tình trạng mua nhận và sử dụng hóa đơn bất hợp pháp; Xử lý nghiêm các trường hợp phát hành hóa đơn bất hợp pháp.

Hiện vẫn còn khoảng 15% số DN chưa khai thuế qua mạng nên dữ liệu chưa thể sàng lọc đầy đủ.

Kết quả, trong năm 2013, Cục Thuế Hà Nội đã kiểm soát gần 540 DN có dấu hiệu phát hành hóa đơn bất hợp pháp và có các hóa đơn chưa kê khai thuế; trong đó có 101 DN bỏ khỏi địa chỉ kinh doanh, với số lượng phát hành hóa đơn là không nhỏ; đã phát hiện 3.368 hóa đơn, tương ứng 141 tỷ đồng thuế GTGT DN không phát hành mà bị các DN khác lợi dụng; 297 hóa đơn do DN bán hàng không kê khai với số tiền là 11 tỷ đồng thuế GTGT.

Cũng trong năm 2013, cơ quan Thuế đã có 2 đợt cảnh báo tới DN.

Theo đánh giá của Cục Thuế Hà Nội, sau gần 1 năm triển khai chương trình ứng dụng CNTT vào đối chiếu, kiểm tra chéo hóa đơn đã ngăn chặn hiệu quả tình trạng mua bán hóa đơn về thực hiện khai thuế; đặc biệt chống thất thu thuế cho NSNN khi nguồn nhân lực của ngành Thuế còn hạn chế. Trong thời gian tới, Cục Thuế Hà Nội sẽ cùng với Tổng cục Thuế hoàn thiện ứng dụng đối chiếu hóa đơn. Phối hợp với cơ quan Công an điều tra, xử lý vi phạm đối với các DN không tự giác kê khai điều chỉnh số thuế vi phạm do sử dụng hóa đơn bất hợp pháp. Kiên quyết làm điểm một số vụ việc để răn đe các trường hợp khác.

Tuy nhiên, hiện nay dữ liệu khai thuế qua mạng chuyển vào ứng dụng đối chiếu hóa đơn vẫn còn nhiều lỗi từ hệ thống, do DN kê khai sai, kê khai lỗi nên dữ liệu chưa được kiểm soát đầy đủ. Hiện vẫn còn khoảng 15% số DN chưa khai thuế qua mạng nên dữ liệu chưa thể sàng lọc đầy đủ.

Vì vậy, theo Cục Thuế Hà Nội một trong những giải pháp Tổng cục Thuế cần thực hiện ngay chính là việc đẩy nhanh tốc độ triển khai dịch vụ khai thuế qua mạng Internet đối với các địa bàn lớn, tập trung nhiều DN như: Hà Nội, TP HCM, Đồng Nai… Cũng như xây dựng cơ sở pháp lý để thúc đẩy khai thuế qua mạng và nâng cao chất lượng dịch vụ. Ngoài ra, Tổng cục Thuế tiến tới mở rộng đối chiếu hóa đơn ở các địa phương để các Cục Thuế dễ dàng đối chiếu, phát hiện hóa đơn gian lận trên phạm vi rộng.