Tự in hóa đơn: Mừng và lo

Sắp tới doanh nghiệp sẽ được đăng ký để tự in hóa đơn hoặc đặt in hóa đơn với số lượng lớn. Cơ chế mới này được cho là sẽ chấm dứt tình trạng xin-cho vẫn diễn ra từ trước đến nay trong quy trình cấp và bán hóa đơn cho doanh nghiệp.

Bộ Tài chính đang xây dựng thông tư hướng dẫn thi hành một số điều của Nghị định số 51/2010/NĐ-CP ngày 14/5/2010 của Chính phủ quy định về hoá đơn bán hàng hóa, cung ứng dịch vụ. Nội dung dự thảo quy định rất nhiều vấn đề, tuy nhiên, với đặc thù của một số ngành sản xuất và dịch vụ, việc thực hiện các quy định này có thể gặp khó khăn.

Theo bà Vũ Thị Mai, Phó tổng cục trưởng Tổng cục Thuế, dự kiến thông tư sẽ được ban hành trong tháng 8 này để doanh nghiệp kịp thời được tập huấn, phổ biến quy định mới, thiết kế mẫu hóa đơn, chọn nhà in, ký hợp đồng in hóa đơn… trong bốn tháng trước khi bắt đầu thực hiện quy định mới. Theo quy định mới, cơ quan thuế chỉ còn bán hóa đơn cho hai đối tượng là hộ kinh doanh cá thể và tổ chức không kinh doanh. Việc báo cáo sử dụng hóa đơn sẽ được thực hiện theo từng quý thay vì theo tháng như hiện nay.

Ông Cao Anh Tuấn, Vụ trưởng Vụ Chính sách (Tổng cục Thuế), nhận xét điểm hạn chế nhất khi Nhà nước bao cấp hóa đơn là doanh nghiệp không được quyền chủ động mà phải thực hiện theo cơ chế xin – cho, số lượng được bán có hạn, khi dùng hết cũng không được mua ngay. Theo cơ chế mới, tùy theo nhu cầu sử dụng, doanh nghiệp có thể đặt in hóa đơn 5-10 năm mà không cần phải đăng ký với cơ quan thuế, chỉ khi nào hóa đơn được phát hành, doanh nghiệp mới phải thông báo với cơ quan thuế.

Một điểm khá “cởi mở” của quy định này là Tổng cục Thuế không quy định mẫu hóa đơn, chỉ quy định các thông tin bắt buộc phải thể hiện. Tổng cục Thuế sẽ đưa ra mẫu tham khảo. Vì vậy, doanh nghiệp có quyền in thêm các thông tin quảng cáo hoặc logo công ty. Thêm vào đó, doanh nghiệp không cần phải gửi mẫu để cơ quan thuế duyệt trước khi in như hiện nay. Những doanh nghiệp đã đặt in vẫn có thể tiếp tục sử dụng mẫu cũ.

Tổng cục Thuế cho biết, với hóa đơn đã đặt in hoặc đã mua trước 1/1/2011, Tổng cục sẽ có hướng dẫn, với tinh thần là không cần phải hủy mà sẽ được sử dụng tiếp từ 4-6 tháng, nhưng phải đăng ký với cơ quan thuế. Hiện cả nước có hơn 350.000 doanh nghiệp thuộc diện tự in hoặc đặt in hóa đơn, trong đó, chỉ có khoảng 10.000 doanh nghiệp đã quen với tự in hoặc đặt in hóa đơn.

Dù vậy, dự thảo thông tư cũng có những điểm khiến doanh nghiệp thắc mắc.

Chẳng hạn như yêu cầu: “Ngày lập hoá đơn là ngày người bán và người mua làm thủ tục ghi nhận hàng hoá, dịch vụ đã được chuyển quyền sở hữu, quyền sử dụng. Các trường hợp pháp luật quy định chuyển quyền sở hữu, quyền sử dụng có hiệu lực kể từ thời điểm đăng ký thì ngày lập hoá đơn là ngày bàn giao hàng hoá”. Với những doanh nghiệp bán hàng đi tỉnh xa, ngày xuất hàng và ngày giao hàng có thể cách xa nhau. Đối với doanh nghiệp xuất khẩu, ngày lập hoá đơn đối với hàng hoá xuất khẩu là ngày làm xong thủ tục cho hàng hoá xuất khẩu. Tuy nhiên, nhiều doanh nghiệp xuất khẩu lập hóa đơn xong phải mất một, hai ngày hải quan mới cho thông quan.

Công ty Mai Linh cho biết, hiện công ty đang sử dụng hóa đơn tự in bằng giấy in liên tục, hàng tháng công ty xuất ra đến trên 10.000 vé và không yêu cầu người sử dụng dịch vụ phải ký tên lên hóa đơn. Đại diện công ty nêu thắc mắc: “Với quy định mới, tới đây khi xuất vé tài xế có phải yêu cầu khách hàng ký tên thì hóa đơn mới hợp pháp không?”.

Dự thảo thông tư cũng yêu cầu việc xuất hóa đơn phải có con dấu và chữ ký của giám đốc. Tuy nhiên, với những đơn vị có nhiều chi nhánh, để làm được việc xuất hóa đơn theo ngày, các chi nhánh phải cắt cử người chuyên làm công việc “đóng dấu”. Với đơn vị kinh doanh lớn, xuất nhiều hóa đơn, nếu bắt buộc đóng dấu tất cả hóa đơn thì rất khó cho doanh nghiệp. Đặc biệt với những đơn vị có nhiều chi nhánh, vì như vậy phải về trụ sở chính xin đóng dấu lên hóa đơn.

Đại diện Bệnh viện Phụ sản quốc tế Sài Gòn nêu quan điểm, việc cấp hóa đơn theo ngày khó khả thi đối với các cơ sở y tế vì mỗi ngày bệnh viện đón tiếp hàng nghìn bệnh nhân, nhưng rất nhiều trường hợp 15 ngày sau mới quay lại xin hóa đơn, và người mua hàng thường không phải là người ký trong hóa đơn, nên dễ dẫn đến sai thông tin.

Một số ý kiến cũng lo ngại về tình trạng làm giả hóa đơn vì doanh nghiệp sẽ phải chịu trách nhiệm về số lượng hóa đơn mang tên công ty mình. Do đó, có ý kiến cho rằng Tổng cục Thuế nên xem xét việc cấp phép cho các doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực in hóa đơn.

Tổng cục Thuế cho biết, đối với những trường hợp giao dịch qua điện tử sẽ có hóa đơn điện tử. Tổng cục đang lấy ý kiến về những thông tin liên quan đến giao dịch điện tử và sẽ có một thông tư riêng về loại hóa đơn này.